Eerder schreef ik al twee blogs over strategie en sociaal ondernemen, naar aanleiding van de strategietraining die ik gaf aan ondernemers uit het BOOST-programma van Social Enterprise. Met deze laatste blog sluit ik de reeks af. Dit keer staat leiderschap centraal: Welke strategie en bijbehorende leiderschapsstijl past er bij de levensfase van jouw onderneming?
Deze kwestie kwam aan de orde door een strategische vraag die één van de sociale ondernemers in de training stelde: Moet ik de sprong naar het buitenland wagen? De vragensteller leidt een startup die een uniek product heeft ontwikkeld in de Nederlandse markt. Het product wordt – weliswaar nog kleinschalig – al professioneel geproduceerd en ligt in de schappen van enkele duurzame winkelketens in Nederland. Een succesvolle startup dus!
De ondernemer ontdekte dat dit type product nog niet beschikbaar is in de UK en deed daar een paar contacten op. Allemaal enthousiast. Een mooie kans om de oversteek te wagen en de ogen van de meeste andere ondernemers in de training gingen ook glimmen. Immers, kansen als deze moet je niet laten lopen! Maar … is dat zo? En komt deze constatering voort uit een weloverwogen strategie? Of uit een natuurlijke voorkeur en leiderschapsstijl?
Een strategische manier om naar het vraagstuk van groei te kijken is vanuit de zg. levenscyclus: In welke levensfase bevindt de onderneming zich? En past de stap naar een nieuwe markt daarbij? Het concept van ‘product-lifecycle’ is voor het eerst benoemd door Theodore Levitt, al in de jaren ’60, en geldt ook voor industrieën en ondernemingen. Allemaal doorlopen ze verschillende levensstadia, van conceptie via groei naar volwassenheid, tot uiteindelijk ouderdom en neergang. De BOOSTER-startups staan aan het begin van de levenscyclus: ze zitten in de fase van Conceptie, van Marktintroductie of van Groei. Het relevante punt van het levenscyclus-model is nu dat elke fase om een andere strategie en ander leiderschap vraagt. Het is dus belangrijk om te reflecteren in welke fase je onderneming staat en wat daarbij nodig is.
Een eerste voorzet: In de fase van Conceptie staat innoveren en experimenteren centraal. Deze fase kenmerkt zich door nieuwe ideeën ontwikkelen, onderzoeken, testen, etc. Het doel is om een productpropositie te valideren, inclusief businessmodel en -plan. Leiderschapsstijlen die je in deze fase succesvol maken zijn die van de innovator en de opportunist, de leiders met vernieuwende ideeën, een neus voor kansen en de adaptiviteit om daarop in te spelen!
Na deze fase volgt de Marktintroductie en vervolgens – als dit succesvol verloopt – de fase van de Groei. Liefst snelle groei! In deze fase staat marktpenetratie en opschaling centraal; het verhogen van de productbekendheid, uitbreiden van distributiekanalen, opschalen van de productiecapaciteit, etc. Het doel is om snel marktaandeel op te bouwen. De leiderschapsstijl die bij deze fase past kenmerkt zich door focus en executiekracht; doelgerichte en daadkrachtige leiders, met sterke uitvoerende vermogens.
Terug naar onze succesvolle startup. Deze ondernemer heeft de fase van Marktintroductie in Nederland doorlopen en staat aan het begin van de Groeifase. Welke strategie kies je dan? Alle resources – inclusief je eigen inzet – focussen op een succesvolle marktpenetratie in Nederland? Of je resources (ook) inzetten op het uitbreiden naar een nieuwe markt? Bij deze laatste keuze start de levenscyclus opnieuw, want een andere markt met andere omstandigheden vraagt wellicht om een andere propositie, businessmodel en/of businessplan.
Beide keuzes zijn natuurlijk valide. Maar let op dat je keuze niet teveel wordt gemotiveerd door jouw persoonlijke leiderschapsstijl, dat is niet altijd de beste richtingaanwijzer voor jouw onderneming. Als je van nature een innovator of opportunist bent, ben je dan in staat om de lokroep van nieuwe ideeën en kansen te weerstaan? Focus is soms de verstandige keuze voor een succesvolle toekomst voor jouw bedrijf.
Ben je geïnteresseerd geraakt in de strategietraining? Volg dan deze link: Brochure strategie training.
Meer informatie over het BOOST-programma van Social Enterprise NL kun je vinden op de website: www.social-enterprise.nl